اس ام اس جدید حالگیری شب امتحان

صفایی ندارد ارسطو شدن،خوشاپرکشیدن،پرستو شدن!
توکه پر نداری پرستو شوی؛ بشین درس بخون تا ارسطو شوی!
فرارسیدن ماه امتحانات تسلیت باد!
::
::
راه مبارزه با خواب شب امتحان
استفاده از چوب کبریت بین پلک بالا و پایین
نوشیدن قهوه و چای پر رنگ به مقدار فراوان
بهره گیری از آب یخ
اقدام به خود زنی
::
::
پیش از آن که با استاد مــَچ شوی / لحظه ی امتحان دادنت ناگزیر می شود!
آی سرکوفت و ضد حال همیشگی / ناگهان چقدر زود آخر ترم می شود!
::
::
دانشجویان گرامی به لحظات ملکوتی ” غلط کردم از ترم بعد میخونم” نزدیک میشویم !!
::
::
اگر دیدی جوانی بر درختی تکیه کرده بدان امتحان دارد و هیچ کاری نکرده

جوک های بمب خنده جدید

آدم سر صبح فیلم ترسناک ببینه مثه این میمونه که صبحونه نون پنیر نوشابه بخوره …
::
::

از لقمان پرسیدن فندک دارى ؟ گفت از بى ادبان …
گفتند نه !!! پرسیدیم فندک داری ؟ لقمان ناراحت شد زد تو گوش یارو … اونم یه دونه زد تو گوش لقمان !
خلاصه دعوا بالا گرفت ؛ لقمان الان تو کلانتریه !
::
::
آغاز هر پایانی یعنی پایان هر آغاز که انتهایش ابتدای شروع اول است در مسیر شروع آغاز بی پایان …
::
::
یه چیزی شدید اذیتم میکنه :
از دیشب دارم به این فکر میکنم اینایی که با پنبه سر میبرن دقیقا با چاقو و سلاحهای سرد چیکار میکنن ؟

ادامه مطلب را بخوانید »

وای وای

های خنده دار جدید اسفند ۹۱

نظر به اینکه عید دیدنی به صورت رفت و برگشت انجام میشه
و با توجه به گرانیهای اخیر جهت رفاه حال مردم
سال ۹۲ عید دیدنی به صورت تک حذفی برگذار میشود!
::
::
مردم ایران دو دستَن:
یه دسته فکر می کنن عکاسن و دسته دوم فکر می کنن مانکن ؛
مصیبت وقتیه که این دو دسته به هم میرسن
::
::
پسره میره خواستگاری میپرسن ماشینت چیه؟ میگه پراید !
بعد گندش در میاد طرف پرادو داشته !
::
::
یادتون باشه از اومدن یکی تو زندگیتون ذوق مرگ نشین…
تا وقتی که تنهاتون گذاشت و رفت…دق مرگ نشین…!
::
::
یه روز هـم باید این سازنده ی جمله :
” گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی ” رو بیارن چار کیلو غوره بدن دستش
همه هــــم صبر کنن، ببینم چه جوری میخاد حلـوا درست کنه ؛
بعد همون دیگُ بکنی تو چشـاش با این جمله ساختنش

غزل

ما اروع ان تكون ساهرا
في الطرقات في ليالي الشتاء
وتتساقط امطار رقيقة لكنها غزيرة
وانت تمشي تحتها
وعندما تلامسك قطرة صغيرة
تبدأ اللغة بالانتشار
لغة الامطار والعشاق
لغة الامطار
الخفية المليئة بالاسرار
التي تجذب هذا الساهر
ليبقى معها طوال الليل
وهي تنهمر بغزارة
وهو يمشي معها وقلبه
قد اصبح يتسع قدر كبير
للمحبة واصبح ايضا كالماء الشفاف
هذا القلب الذي تستطيع نظرة هائة وحنونة
ان تخترقة

امشي تحت المطـــــــــــــــــــــــــــر...

..أمشي تحت المطر

..و تمشي الذكريـــــــــــــات معي

..تزاحمني تحت المظلة

!...تزيحني عنوة

..فأحتمي بقبعة السماء

!لأتبلل بالمطر

..يهديني جرحــــا فاخرا

!..ألبسه في وجـــــــل

.

..لعلّه يقيني من حزنيَ الماطــــر

..أحزم حقائبي وأرحل

!...فأنسى حقيبة الجرح مفتوحة

..تتساقط منها أشلاء روحي

!..على قســـوة الطريق

..لتضيع

..وأضيع

..في غابــــــــــــــــــــــات الحزن

ومتاهـــــــــات الغياب .....

...أغـــــــــــرق فيك

..وأظل أبحث عن زورق

!...فلا أجد سوى دوامة

..تشدّني للقــــــــــــاع

...ليفترسني غيابك

..ويمزقني بشهيّــــــــــــة

..كسمكة قرش

..تحرس وحشيّــــــــــتك..!!

..المخبئة تحت زرقتك

..وصفائك

ومحبتك..

..الغنية بمرجانك

!..وأخطــــــــــــــــارك

اذاا..

اذا الدنیا قررت ترسم لی الفراق للابد فانا هی التی تحارب القدر ..

اذا کل فرص حیاتی کالرماد انتهت یبقه شوق وصالک بقلبی جمرة لن تنطفی

حینما قسوة التقدیر تکتب انتظاری بالم ....

اداری جروحی بنظراتک اشرب هل الکأس المریرو اشعل الامل فی حالة سکر

اذا الارض قیدنی فی بعدک اکتب غزل فی الصمت و الهدوء و بین دموع تملاء دفاتر حزنی و عتابی..

فالسماء کآنه صدیق قدیم الطف بحالتی و بقطراتٍ من حب و حنان غسل کل لحظاتی المشؤومه فی ضل موت احلامی .

و انا کالمجنونه تحت سقف هل صدیق المحب ارفع یدی واطلب وجودک من کل قطره تتساقط

 

اگر دنیا برای نرسیدن من به تو عزم کرده است من بی پرواتر از آنم که به دنیای نامهربانم ببازم

اگر تمام فرصت ها چون تلی از خاکستر به یغما روند شوق دیدارت افزون تر از قبل بر قلبم حکم میراند .

آنگاه که قساوت تقدیر انتظارم را چون عذابی بی فرجام می نویسد من نیز مستانه این جام تلخ را به امید بارقه هایی از چشمان تو در شور مستی سر میکشم .

طویت الدرب قاصداً لــــرویتکَ

و باشرت الجمال فی هـــــــواکَ

تمرمر قلبی فی فراق حبـــــکَ

سهرت لیلی معتذراً مـــــن اذاکَ

غرد اذان الفجر و انا بذکرکَ

نسا ذکر السحور و ما نساکَ

***

الگلب مشتاق الک یسمر و اجیتک

ابنار الگلب نورتک و اجیتـــــــک

گمر و اینور بفراگک و اجیتک

تضوی الروح من اتمر علیــــــه

***

شکراً یلمعزب و انعم الــــــــــله

ابشفاء و ابرزق سرنه و انعم الله

علی الخاین جهنم و ان عم الـــــــله

یضل آخره او دنیا ابلا هویـــــه

***

رد من ابوصافی

یا گمر یضوی ابسمانه والک خــــال

او حبک الجنن اگلیبی والــــک خال

الک صاحب واخو حاضر والک خال

یا جاسم امحمد مر علــــــــــــیه

***

بشار بن برد وجارية خلقت وحدها * كأن النساء لديها خدم دوار العذارى إذا زرنها * أظفن بحوراء مثل الصنم يظللن يمسحن أركانها * كما يمسح الحجر المستلم وبيضاء يضحك ماء الشباب * في وجهها لك أو تبتسم ظمئت إليها فلم تسقني * برى ولم تشفني من سقم ********** درة بحرية مكنونة * مازها التاجر من بين الدرر عجبت فطمة من نعتي لها * هل يجيد النعت مكفوف البصر أمتا بدد هذا لاعبي * ووشاحي حلة حتى انتشر فدعيني معه يا أمتا * علنا في خلوة نقضي وطر أقبلت مغضبة تضربها * واعتراها كجنون مستعر بأبي والله ما أحسنه * دمع عين يغسل الكحل قصر أيها النوام هبوا ويحكم * واسألوني اليوم ما طعم السهر ********** أبيت أرمد ما لم أكتحل بكم * وفي اكتحالي بكم شاف من الرمد رقت لكم كبدي حتى لو أنكم * تهوون ألا أريد العيش لم أرد كأن قلبي إذا ذكراكم عرضت * من سحر هاروت أو ماروت في عقد ما هبت الريح من تلقاء أرضكم * إلا وجدت لها بردا على كبدي ********** وذات دل كأن البدر صورتها * باتت تغني عميد القلب سكرانا إن العيون التي في طرفها حور * قتلنا ثم لم يحيين قتلانا فقلت أحسنت يا سؤلي ويا أملي * فأسمعيني جزاك الله إحسانا يا حبذا جبل الريان من جبل * وحبذا ساكن الريان من كانا قالت فهلا فدتك النفس أحسن من * هذا لمن كان صب القلب حيرانا يا قوم أدنى لبعض الحي عاشقة * والأذن تعشق قبل العين أحيانا فقلت أحسنت أنت الشمس طالعة * أضرمت في القلب والأحشاء نيرانا اخر مواضيعي:

بشار بن برد وجارية خلقت وحدها * كأن النساء لديها خدم دوار العذارى إذا زرنها * أظفن بحوراء مثل الصنم يظللن يمسحن أركانها * كما يمسح الحجر المستلم وبيضاء يضحك ماء الشباب * في وجهها لك أو تبتسم ظمئت إليها فلم تسقني * برى ولم تشفني من سقم ********** درة بحرية مكنونة * مازها التاجر من بين الدرر عجبت فطمة من نعتي لها * هل يجيد النعت مكفوف البصر أمتا بدد هذا لاعبي * ووشاحي حلة حتى انتشر فدعيني معه يا أمتا * علنا في خلوة نقضي وطر أقبلت مغضبة تضربها * واعتراها كجنون مستعر بأبي والله ما أحسنه * دمع عين يغسل الكحل قصر أيها النوام هبوا ويحكم * واسألوني اليوم ما طعم السهر ********** أبيت أرمد ما لم أكتحل بكم * وفي اكتحالي بكم شاف من الرمد رقت لكم كبدي حتى لو أنكم * تهوون ألا أريد العيش لم أرد كأن قلبي إذا ذكراكم عرضت * من سحر هاروت أو ماروت في عقد ما هبت الريح من تلقاء أرضكم * إلا وجدت لها بردا على كبدي ********** وذات دل كأن البدر صورتها * باتت تغني عميد القلب سكرانا إن العيون التي في طرفها حور * قتلنا ثم لم يحيين قتلانا فقلت أحسنت يا سؤلي ويا أملي * فأسمعيني جزاك الله إحسانا يا حبذا جبل الريان من جبل * وحبذا ساكن الريان من كانا قالت فهلا فدتك النفس أحسن من * هذا لمن كان صب القلب حيرانا يا قوم أدنى لبعض الحي عاشقة * والأذن تعشق قبل العين أحيانا فقلت أحسنت أنت الشمس طالعة * أضرمت في القلب والأحشاء نيرانا اخر مواضيعي:

ملامح التجديد في شعر بشار بن برد بشار بن برد شاعر فارسي عاش في العصر العباسي , لم يترك لونا من الشعر إلا وقاله ,سواء في الغزل , الهجاء أو الرثاء. وبما أن العصر العباسي كان يمثل نقطة تغيير مهمة للشعر العربي, فبشار كان له دور كبير في هذا التغيير, فما هو الجديد الذي جاء به بشار في موضوعاته ,أغراضه وصوره الفنية؟ وكيف انعكست تجربة الرجل الضرير على أبياته الشعرية؟! لقد قال عنه الجاحظ ليس في الارض مولد قروي يعد شعره في المحدث إلا وبشار أشعر منه, إذن فالجاحظ يعتبر ه أفضل الشعراء المحدثين .لماذا ؟ احتذى بشار بالنمط التقليدي وسار على البناء القديم في شكل القصيدة, أما المضمون فقد ادخل عليه الكثير من التجديد , فنال رضا المحافظين على القديم والمولدين في آن واحد, سلك طرقا لم تسلك قبله , وتشبعت أبياته بأبعاد فلسفية واضحة, وامتازت صوره بالتعقيد مثل التشبيه المركب الذي اشتهر به : وجيش كجنح الليل يزحف بالحصى وبالشوك والخطى حمر ثعالبه غدونا له والشمس في خدر أمها تطالعنا والطل لم يجر ذائبه كأن مثار النقع فوق رؤوسنا وأسيافنا ليل تهاوى كواكبه صورة بليغة للغاية يصعب على المبصرين أن يأتوا بمثلها فكيف إذن بشاعر كفيف لا يرى ؟! اتصل بالمتكلمين واكثر من الاحتجاج والاستدلال في شعره , كما أنه نظم أقوال بعض الائمة ورجال الأفكار ومثال على هذا نظم الحكمة القائلة : انظر الى ما ينفعك ودع كلام الناس إذ لا سبيل الى النجاة من كلام الناس , فقال من راقب الناس لم يظفر بحاجته وفاز بالطيبات الفاتك اللهج ومن جديده ايضا حسن التعلل فهو يتناسى العلة الظاهرة ويلتمس علة أخرى طريفة مثل: عميت جنينا والذكاء من العمى فجئت عجيب الظن للعلم موئلا *غزله: كان غزله مميزا لأنه صور ما تركته حاسة السمع من آثار في النفس مثل قوله فقلت دعوا قلبي وما اختار وارتضى فبالقلب لا بالعين يبصره واللب وما تبصر العينان في موضع الهوى ولا تسمع الأذنان إلا من القلب وكذلك قوله : قالت عقيل بن كعب إذ تعلقها قلبي فأضحى به من حبها أثر أنّى ولم ترها تصبو ؟فقلت لهم إن الفؤاد يرى ما لا يرى البصر وجميل ما قاله في : يا قوم اذني لبعض الحي عاشقة والأذن تعشق قبل العين أحيانا قالوا بمن لا ترى تهذي ؟ فقلت لهم الأذن كالعين توفي القلب ما كانا وعن وصف الكلام الذي يسمعه يقول : لقد عشقت أذني كلاما سمعته رخيما وقلبي للمليحة أعشق أو : وكأن تحت لسانها هاروت ينفث فيه سحرا حتى أن الشعر كان سبب موته كذلك فحين انحرف بشار عن بني العباس أظهر له المهدي فتورا فغضب بشار فمدح وزيره فلم ينفعه ذلك بشيء فهجى المهدي ببيتين هما : بني أمية هبوا طال نومكم إن الخليفة يعقوب ابن داودِ ضاعت خلافتكم يا قوم فالتمسوا خليفة الله بين الزق والعودِ فبعث المهدي اليه صاحب الزنادقة فضربه حتى مات ولم يخرج أحد لدفنه لأنه مات وخصمه الخليفة التوقيع:

بشار ابرد

ومريضةٍ مرَضَ الهَوَى ........ بَكرَتْ بِعَبْرَتِهَا تَعيبْ ورفعْتُ عِنْدَ جوابِها ......... صوْتِي، وقدْ سَكَتَ المرِيبْ إِنَّ الهُمُومَ تعلَّقتْ ......... حَوْرَاءَ كالرَّشإِ الرَّبيبْ ويْلي على رَوَعانِهَا ......... ولِسانِها الملِق الخَلوبْ فلقدْ شُعِفْتُ بِحُبِّها ......... شعف النَّصارَى بالصَّليبْ عهِدْت إِليَّ وأدْبرَتْ ......... عَهْداً تَذَكُّرُهُ يُشِيبْ وكأنَّها لمَّا مَشَتْ ......... أيْمٌ تَأوَّد في كَثِيبْ وكأنَّني مِنْ حُبِّها ......... ظَأر أهاب بِهِ مُهيبْ خُلِقَ النِّساءُ خِلافَهَا ......... ضُرُباً وليس لها ضَريبْ زَيْنُ المجاسِدِ مِثْلُها ......... يُشْفَى بِه ضِغْنُ القُلوبْ لمَّا شَعبْتُ على الوُشا ......... ةِ وغُصْنُ ناظرِك الشَّعُوبْ رَجَعَ الوُشاةُ كأنَّهُمْ ......... عُرفاءُ لَيْسَ لَهُمْ نَقِيبْ

درودتسلیت واژه کوچکیست در برابر غم بزرگ شما

از خداوند صبر برای شما و خانواده محترم خواهانم

امیدوارم که غم آخر زندگیتان باشد

تقدیم به بهترین دوستم اقدس

 

« اِنّ اللهَ جَمیل و یُحِبّ الجَمال» خداوند زیباست و زیبایی را دوست می دارد . امام علی ع

 

اندوه ما در غم از دست دادن ان عزیز بزرگوار در واژه ها نمیگنجد تنها میتوانیم از خداوند برایتان صبری عظیم و برای آن مرحوم روحی شاد و آرام طلب کنیم

مشیت الهی بـر ایـن تعلق گرفـته کـه بهار فرحناک زندگی را خـزانـی ماتمزده بـه انتظار بنشیند و این ، بارزترین تفسیر فلسفـه آفـرینش درفـراخـنای بـی کران هـستی و یـگانه راز جـاودانگی اوسـت درگذشت…((ییام )).. را به شما و خانواده محترمشان تسلیت عرض نموده برایشان از درگاه خداوند متعال مغفرت ، برای شما و سایر بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل خواهانم

تقدیم به شادترین بهانه زندگی

ديشب شب رؤياي تو بود و تو نبودي

با من يله يلداي تو بود و تو نبودي

دل زير لب آهسته تمناي تو مي‌كرد

بر لب همه نجواي تو بود و تو نبودي

ديشب كه شب از آيينه‌ي ماه گل انداخت

گل سايه‌ي سيماي تو بود و تو نبودي

در باغ نظر مردم بينايي چشمم

مشتاق تماشاي تو بود و تو نبودي

ديشب نفس باغچه در سايه‌ي مهتاب

خوش بو ز غزل‌هاي تو بود و تو نبودي

بالنده‌تر از بال بلنداي خيالم

كوتاهي بالاي تو بود و تو نبودي

ديشب چمن خواب من از بوي تو آشفت

خرم گل من جاي تو بود و تو نبودي

با من همه جا همسفر و همسر و همسير

انديشه‌ي پوياي تو بود و تو نبودي

ديشب ز لب چشمه صداي تو شنيدم

در گوش من آواي تو بود و تو نبودي

گفتي كه غزال غزل زخمي عشقم

دل و.سعت صحراي تو بود و تو نبودي

ديشب من و ياد تو غريبانه نخفتيم

در سر همه سوداي تو بود و تو نبودي

بر موج جنون كشتي سرگشته‌ي جانم

طوفاني درياي تو بود و تو نبودي

ديشب لبم از سوز سخن‌هاي تو مي‌سوخت

در من همه غوغاي تو بود و تو نبودي

دل آتش ني از سفر سوختن آورد

آتش همه از ناي تو بود و تو نبودي

 

يك استكان هواي پريدن

حالي براي شعر سرودن بياوريم ،

يا لا اقل براي شنيدن بياوريم .

ما تشنه ايم ، تشنه ي آبيّ آسمان ،

يك استكان هواي پريدن بياوريم .

بنبست چشم هاي خودم را دويده ام ،

يك جاده از مسير رسيدن بياوريم .

اين مرد هاي كاغذي امّا بريده اند ،

اينجا براي كار ، كمي زن بياوريم .

اين جا مترسكان همه همكاسه مي شوند ،

بايد از اين به بعد فلاخن بياوريم .

يخ زد صداي پاي تماميّ آب ها ،

انگار لازم است كه هاون بياوريم .

تا در هواي خوب مدرنيته گل كنيم ،

از تيغ ، جيغ ، ملحفه عمداً بياوريم .

ما هيچ وقت آينه ها را نديده ايم ،

يك جفت چشم لايق ديدن بياوريم .

ترانه خوانی

گنجشک

آه گنجشك خسته از نيرنگ !

آسمان را به دل نگيري ها !

پشت تقدير سنگ ها يك روز ،

ناگهان را به دل نگيري ها !

بال در بال سادگي برگرد ،

باز تا انزواي گندمزار ،

غول پوشالي مترسك را ،

باغبان را به دل نگيري ها !

روزگاري كه برف لج مي كرد ،

و تو فانوس خانه مان بودي ،

شيطنت هاي شيشه اي مان را ،

خنده مان را به دل نگيري ها !

روزگاري كه شوخ و پاورچين ،

تا بلنداي لانه ات رفتيم ،

جرم ما از نخست ثابت بود ،

نردهبان را به دل نگيري ها !

مثل جامي پر از روايت برف ،

لانه ات در سكوت يخ مي زد ،

روزگاري كه برف حاكم بود ،

غم نان را به دل نگيري ها !

خانه مان گرم هاي و هو مي شد ،

با وجود شكسته ي بالت ،

كاش اي خوب ! واقعاً مي شد ،

كه كمان را به دل نگيري ها !

برف هم روزگار خوبي نيست ،

گندم و برف و دام همدستند ،

آه گنجشك تا خدا معصوم !

آسمان را به دل نگيري ها !

کلاغ

سیاه

سیاه شهر شمایم، سیاه فریادم،

که قار قار غم انگیز، داده بر بادم

همیشه همدم تکرار سیم ها بودم،

شریک قافله ی گنگ بیم ها بودم.

سیاه شهر شمایم، سپیدها! هرگز،

ابوسعید که نه!بایزیدها! هرگز،

شبیه کودکی از نسل کار تو نخوابم،

که در ولایت شب مثل... آه! می تابم.

اسیر غربت تاریخ سرنوشتم باز،

دوباره قصه ی دیرین سنگ و خشتم باز.

سیاه شهر شمایم که باز می خوانم،

«ولو قبول نباشد نماز می خوانم»

همیشه منتظر یک زمان طلب بشوم،

بدون دغدغه تا آسمان طلب بشوم

چقدر عاشقیم را به بادها گفتم،

جنون مشرقیم را به بادها گفتم،

سیاه شهر شمایم که سخت دلتنگم

و از سیای موهوم بخت دلتنگم

مرا به سمت همین پایتخت روحانی

بخوان که درد دلم را تو خوب می دانی

بخوان که تشنه ی فریاد بی صدا هستم

به هر چه از تو بیاید رضا! رضا هستم

بخوان که بشنوم این بار لایقت شده است

همان کلاغ سیاهی که عاشقت شده است

همن کلاغ سیاهی که لال می خواند

شبیه آیه کاری زلال می خواند

و کاش! در افق آسمان دودآلود،

کلاغ شهر شما هم کبوتری می بود.

تشنگی

تشنه ترین عابر بیابان

چقدر خسته ام از اين مسير طولاني

درست مي روم آقا به سوي ويراني

از آن زمان كه مرا تشنه ي خودت كردي

وزيد سمت دل كوچكم پريشاني

هنوز تشنه ي مشكم كه باز برگردد

به موج موج نفسهاي من به مهماني

بگو كه باز مرا هم چه خاك بر سر شد

بگو كه درد دلم را تو خوب ميداني

بگو كه باز مرا نيز افتخاري نيست

ميان دست تو باشم اگرچه زنداني

بنوش جرعه اي از غربت فراوانم

بنوش هر چه ندارم از اين فراواني

ببر به سمت لبانت و باز برگردان

درست مثل همان ناگهان عرفاني

منم كه تشنه ترين عابر بيابانم

كه آه ! ميرسم آخر به شهر ويراني

كه از خجالتتان باز آب خواهم شد

شبيه ظهر همان روز ، روز باراني

آدم برفی

آدم برفي

مثل يك كودك بي حوصله آدم برفي

دارد از اين همه آدم گله آدم برفي

مدّتي هست كه خورشيد برايش مانده است

صورت گُنگ ترين مسأله آدم برفي

آب مي گردد از اين رابطه ي نوراني

شاعر برف و زمستان بله آدم برفي

كاش بال و پري از جنس پريدن مي داشت

مي گرفت از همه مان فاصله آدم برفي

مي گذشت از ته يك درّه ي بي نيلوفر

با دو تا پاي پر از آبله آدم برفي

دوست دارد كه دلش آب شود چشمه شود

سر راه عطش قافله آدم برفي

دوست دارد بنشيند به تماشاي غروب

لب اين چشمه كمي چلچله آدم برفي

عكس خورشيد سراپا همه اش قاب شود

در دل كودك بي حوصله آدم برفي

شکار لحظه ها دیدن نابینایان

خودم مي بينم

به من از راه نگوئيد خودم مي بينم ،

از شب و ماه نگوئيد خودم مي بينم .

جاده هاي سفرم تا به خدا نزديك است ،

باز از چاه نگوئيد خودم مي بينم .

كاه را كوه نسازيد دلم مي گيرد ،

كوه را كاه نگوئيد خودم مي بينم .

از فريبائي چشمان گل نيلوفر ،

گاه و بي گاه نگوئيد خودم مي بينم .

هي براي من از انصاف خود و آئينه ،

اينقَدَر آه ! نگوئيد خودم مي بينم .

من پر از زمزمه ام ، زمزمه هاي رفتن ،

به من از راه نگوئيد خودم مي بينم.

نابینا

شاعری که در روزگاران نه چندان دور با آواز خود به همراه سازش با اشعاری تحسین بر انگیز همه را به اعجاب وا داشته و کارهای دشوار را با این اسباب خدا دادی که در وجود اوبود به آسانی انجام می داد در پایان عمر تابلویی غم انگیز از زندگی و چهره ی خود ترسیم می کند که دل آدم را به آتش می کشد . و با اندوه بی پایان در دیگر قصیده خود چنین می گوید :

شد آن زمان که به او انس رادمردان بود شد آن زمان که اوپیشکار میران بود

شد آن زمان که شعرش همه جهان بنوشت شد آن زمان که اوشاعر خراسان بود

در سراسر این قصیده و دیگر قصاید ی که در وصف دوران پیری وپایان یافتن روزگار جوانی و تمول و خوشی خود سخن می گوید هیچ گاه از تیره بودن چشمهای خود سخن نمی گوید . او که از ریختن دندان های همچون چراغ تابان خود سخن می گوید از خاموشی چراغ های تابان خود سخنی به میان نمی آور .اما از آنچه شاعران هم عصر او در مورد ش گفته اند او را نا بینا خوانده اند . دقیقی می گوید :

استاد شهید زنده بایستی وان شاعر تیره چشم روشن بین

تا شاه مرا مدیح گفتندی بالفاظ خوش ومعانی رنگین[1]

ناصر خسرو در مورد رودکی می گوید :

اشعار زهد وپند بسی گفته است آن تیره چشم شاعر روشن بین [2]

محمد عوفی بخارایی نیز در لباب الالباب می نویسد : «رودکی بصر نداشت اما بصیرت داشت » [3].

ابوزراعه معمری در این مورد می گوید :

اگر به دولت با رودکی نمی مانم عجب مکن از رودکی نه کم دانم

اگر به کوری چشم او بیافت گیتی ز بهر گیتی من کور بود نتوانم [4]

فردوسی در مورد رودکی در نظم کلیله و دمنه می فرماید :

گزارنده را پیش بنشاندند همه نامه بر رودکی خواندند

استاد نصراله امامی در مورد نابینایی رودکی می رماید : «تایید دیگری بر نابینایی رودکی ، اشاره موجود در کتاب الهواقل و الشوامل است که در آن آمده است : و قیل للروذکی و کان اکمه و هو الدذی ولد اعمی ، کیف اللون ؟ قال مثل الجمل » یعنی به رودکی که کور مادر زاد بود گفته اند : رنگ چگونه است ؟ پاسخ داد مانند شتر ؟ »[5]

نزدیکترین منبعی که به نظر می رسد در این مورد سخنی به میان آورده است دقیقی است که می گوید :

استاد شهید زنده بایستی وان شاعر تیره چشم روشن بین [6]

اما در بین اساتید ونویسندگان معاصر فارس زبان و غیر فارس زبان نظریات فراوانی در این مورد ارائه شده است . در بین اساتیدی که در همین اواخر در این باره قلم رانده اند یکی استاد صدرالدین عینی است . استاد صدرالدین عینی از طرفداران کوری رودکی است . ایشان معتقدند که رودکی از ابتدای عمر کور بوده و این موضوع را به اندازه ای روشن می داند که هیچ شکی را در مورد نابینای رودکی نمی پذیرد . عینی در این مورد می نویسد :«وقتی که یک شاعر همزمان رودکی کوری او را تصدیق می کند و همه ثروت را در حالت و به سبب کوری یافتن او را گوید ، نابینای مادرزاد بودن او را بی شک و شبهه اثبات می یابد . [7] استاد عینی به ابیات فردوسی استناد می کند و معتقد است که فردوسی بی شک و شبهه رودکی را کور خوانده است . چون اگر او کورنمی بود ترجمه کلیله و دمنه را برای به نظم درآوردن بر اونمی خواندند بلکه به اومی دادند تا او خود به نظم در آورد.[8]

استاد عبدالرحمان طاهرجان اف در کتاب پر مایه خود در مورد رودکی با نام «رودکی ، روزگار و آثار او» ضمن بحث مفصلی در این مورد و بیان نظریات معتقدان به کوری و طرفداران بینایی رودکی و نقد هر کدام از نظریان به این نتیجه می رسد که رودکی یقینا کور بوده و هیچ کدام از دلایل معتقدان به بینایی رودکی دلیلی قاطع و راضی کننده نیست . طاهر جان اوف می گوید : «طرفداران فرضیه کور شدن رودکی در آخر عمر در قید عقیده مطرح شده در قبلهستند و برای آن که حق بودن عقیده را به اثبات برسانند سعی می کنند که اشعار شاعر و اطلاعات به ما رسیده منابع را طبق هدفهای خود توضیح دهند . یا به اطلاعات مشکوک تکیه می کنند و از بررسی واقعی دلیل های تاریخی اجتناب ورزیده ، به نتیجه ای نا صحیح می رسند . [9]

طاهر جان اوف برای اثبات مدعای خود اشعاری از شاعر نابینای عرب «ابوالعلا معری » را می آورد از آن جمله است :

تظن به ذوب الجین فان بدت له الشمس اجرت فوت ذو عسجد

و یطلع الفجر و فوق جغنه من النجوم حلیه لم تحرز

(اینجا سپیده صبح به شمشیر برکشیده ای که نیام آن با سنگهای درخشان وگرانبها تزیین یافته است ، مانند شده است )

و همچنین :

ثم شاب الدجی و خافه من الفجر فغطی الشیب بالزعفران

و همچنین استناد کرده است به اشعار شوریده شیرازی که در ابیات فراوانی ادعای روئیت در آنها آمده است .از جمله ابیات زیر :

در جلوه آن یک گل صد باغ و چمن دیدم ای کاش تو هم دیدی این جلوه که من دیدم

زلفین تو در هر مو صد چین و شکن دارد در هر شکن وچینش صد چین ختن دیدم

و همچنین تصاویری که در اشعار شوریده شیرازی آمده است از جمله :

چهره لاله درخشید همه از تیره مغاک همچو سرخ آتش ازتوده خاکستری

و :

غیر رخسار تو با این خم ابروی که دید آفتابی که بر او شکل هلالی باشد [10]

در اشعار شاعر دیگر عرب به نام بشاربن برد نیز تصاویری وجود دارد که ادعای روئیت در آنها وجود دارد .عبدالرحمان طاهرجان اوف نیز در کتاب خود در مورد بشاربن برد از قول سخن شناس عرب به نام« اصمعی » این گونه آورده است که :«بشار بن برد نابینا متولد شد ، ولی در اشعار خود او اشیا را طوری به هم مانند می ساخت که افراد بینا هم نمی توانند این کار را بکنند »[11]

نکته دیگری که عبدالرحمان طاهرجان اوف مطرح می کند و به نظر می رسد پیش از اوکسی این نکته را بیان ننموده است این است که رودکی به زبان عربی آشنایی داشته و اشعار شاعران عرب را به فارسی ترجمه کرده است واز شعر وتصاویر آفریده شاعران تصویرگرعرب زبانی چون « صریح القوانی »وابوالحسن علی بن العباس بن جریج معروف به «ابن الرومی » و حناالفاخوری و ... بهره برده است . به دیگر زبان طاهرجان اوف معتقد است که رودکی بدون آگاهی و دریافتن تصاویر و یا حس کردن تصاویر آنها را در شعر خود بکار برده و از تصاویر شاعران عرب بهره برده و تصاویری که در شعر رودکی وجود دارد و در آنها ادعای بینایی وجود دارد را ناشی از این تقلید ها دانسته نه آفریده ذهن رودکی .[12]

طاهرجان اوف ادامه می دهد :«همه گفته های فوق به رنگ ، تابشهای آن و پدیده های دیگر که توسط بینایی درک می شوند ، متعلق اند . افراد بینا به رنگهای گوناگون وتابشهای آن نام داده اند ، رنگ اشیا را تصویر کرده اند ، طرز تشکیل تابشها و تغییرات آنها را به قلم داده اند ، یک چیز را با چیز دیگر مانند کرده ، رنگ آن را تعیین نموده اند . اشخاص نابینا امکان احساس مستقیم رنگ و برداشتن تاثیرات بصری را ندارند ولی آنها از قابلیت از خود کردن مفاهیم در باره رنگ و تابشهای آن وخصایصی که آدمیان بینا تصویر کرده اند محروم نیستند . اگر نابینا با مدد احساس بداند که شیر مایع است ، برف سرد است و آب می شود , کاغذ نازک است وپاره می شود و غیره ، آن گاه مفهوم را در خصوص آن که همه آنها دارای یک رنگ سفید اند او از آدمیان درک می نماید .او اطلاع پیدا می کند که گل محمدی و رخ معشوق هردو رنگ سرخ و از لحاظ رنگ به هم ماننداند و... اشعار شاعران نابینایی چون بشاربن برد , ابوالعلا معری و شوریده شیرازی به این گواهی می دهد .»[13]

آنچه که طرفداران نابینایی رودکی عنوان کرده اند بیان شد . مجموع دلایلی که این گروه از استادان و نویسندگان بیان کرده اند آنچه است که در سطور بالا آمد .هرکس غیر از افراد نام برده در این مورد صحبتی کرده است تقریبا تکرار همین دلایل به شیوه ای دیگر است . حال می پردازیم به دلایلی که طرفداران بینایی رودکی برای اعتقاد خود بیان کرده اند .

استاد بدیع الزمان فروزانفر در خطابه ای در سال 1308 سه دلیل برای بینایی رودکی ارائه داده است . خلاصه این دلایل این گونه است :

1- ادعای بینایی از جانب خود رودکی از جمله :

پوپک دیدم به حوالی سرخس ...

در راه نشابور دهی دیدم بس خوب

همیشه چشمم زی زلفکان چابک بود

2- آنچه در تاریخ یمینی آمده به این مضمون که چشمانش را در اواخر عمر میل کشیدند .

3-تشبیهات دقیق حسی که در شعر رودکی کم نیستند .

استاد فروزانفر بعدها دلایل ارائه شد از جانب خود را ضعیف دانسته و آنها را این گونه جواب می دهد که : اداعای روئیت در شعر شعرایی که در نابینایی آنها هیچ تردیدی وجود ندارد نیز موجود است .دیگر اینکه آنچه در تاریخ یمینی آمده مربوط به حدود سیصد سال بعد از فوت رودکی است و ماخذ دقیق آن نیز بیان نشده است به همین دلیل نمی توان آن را معتبر دانست وآن را به عنوان یک منبع مورد استناد قرار داد .

دیگر استادی که طرفدار بینایی رودکی است ، استاد سعید نفیسی است ومعتقد است که رودکی لااقل در مدتی از زندگی خود با چشمانش دنیا را دیده است و در اواخر عمر او را کور کرده اند و دلیل کور کردن او را شرکت در جنبش قرمطی و سرکوبی قرمطی ها در آخر حکمرانی نصر دوم میداند که در این مورد اطلاعاتی در سیاست نامه و الفهرست ابن ندیم آمده است [14]

دانشمندان غیر ایرانی چون گراسیموف , برتلس ، میرزایف ، میرزا زاده ، ادوارد برون و دیگران نظریه سعید نفیسی را تایید کرده و دلیل عمده ای که در این مورد ذکر کرده اند عباراتی و تصاویری است که در اشعار رودکی آمده است .چون این ابیات :

خورشید را ز ابر دمد روی گاه گاه چونان حصاریی که گذر دارد از رقیب

و

زلف تورا جیم که کرد ؟ آن که او خال تو را نقطه ی آن جیم کرد

وان دهن تنگ تو گوئی کسی دانگ کی نار به دونیم کرد

برتلس برای اثبات فرضیه خود به شعر شکایت از پیری استناد می کند و با تفسیر وترجمه ابیات آن به این نتیجه می رسد که جوان سبکسری که مایل دختران زیبا رو بود و مهوشان ماه روی پنهانی شب هنگام نزد اومی رفتند و دوست دار حیات شاد و خوشی وخوش گذرانی بود یقینا چشمانی نازک بین داشته که با دقت فراوان زیبایی ها را دنبال کرده وخواهان آنها بود . نکته دیگر این که چگونه می توان تصورکرد که دختران زیبا روی مایل ملاقات با کسی باشند که کور مادر زاد بوده و با چشمانی نازیبا چهره ای بی زیب داشته است ؟

م.گراسیموف با توجه به ترجمه اشعاری که از رودکی نقل شده معتقد است که رودکی نه تنها در جوانی بلکه در بزرگسالی هم بینا بوده است .گراسیموف به تفصیل شعر «سه پیراهن » رودکی پرداخته و به دنبال آن با تفسیر شکایت از پیری دلایل خود را محکم تر می نماید .[15]

به نظر می رسد از مجموع آنچه در مورد بینایی و نابینایی رودکی آمده می توان به این نتیجه رسید که اگر بدون جانبداری نا صحیح از اعتقادات قبلی با دیدی باز و بدور ار تعصب توجه کنیم می توان این گونه گفت که تقریبا می توان به یقین رسید که رودکی در برشی از زندگی خود دیده است و پس از مدتی چشمان ظاهر را بسته و با بصیرتش زندگی را ادامه داده است . اما از کجا می توان به این نتیجه رسید .

یکی از دلایلی که طرفداران نابینایی رودکی آن را دستاویز خود کرده اند این است که شاعران دیگری چون شوریده شیرازی و ابواعلا معری و بشاربن برد در اشعار خود تصاویری آفریده اند وچون این افراد نابینا بوده اند پس می تون گفت که رودکی هم با وجود کوری خوی می توانسته است تصاویری را بیافریند . درست است که افراد نابینا به مدد دیگر حواس خود می توانند دنیا را درک کنند و کسی در این مورد که افراد نابینا در دیگر حواس از افراد معمولی قوی تر هستند شکی ندارد اما سخن اینجاست که کدام انسان منصف وعادل تصاویر بسیار زیبای و دقیق وجزئی رودکی را هم ردیف تصاویر کلی شعرای نامبرده قار می دهد ؟ ممکن است فرد نابینا به شکلی دریابد که آفتاب گاه گاهی در زیر ابر پنهان می شود و گاهی از زیر ابر بیرون می آید اما به سختی ممکن است که فردی نابینا این به قول امروزی ها قایم باشک بازی خورشید و ابر را به زندانی که گاهی سر خود را بیرون می آورد و گاهی از ترس نگهبان سر خود را می دزدد مانند کند . چنین تصویری تنها به ذهن خلاق و آفریینده شاعری چون روکی می آید وگرنه بسیارند انسانهای بینایی که هر دو صحنه ی یاد شده را با چشمان خود دیده اند وهیچگاه چنین تصویری به ذهنشان نرسیده است حال بسیار دور از ذهن است که تصور شود نابینایی با دیگر حواس خود یا با تعریف اطرافیان خود چنین چیزی را دریابد .

بنا بر این نمی توان تصاویر زیبا و طبیعت گرای رودکی را با تصاویر کلی برابر دانست . همانطور که همه می دانیم در اشعار رودکی گرایش فراوانی به تصاویری که منشع آنها طبیعت است وجود دارد . تصاویری که از زیبایی ، جوانی ، زیبا پسندی و علاقه به دیدار زیبا رویان سخن می گوید . آیا نمی توان به کسی که جمال زیبا رویان را ندیده است و فرقی بین زیبا رویان و نازیبایان نمی داند و آنها برایش یکسان هستند طعنه زد ؟ چنین کششهایی از یک نا بینا غیر موجه و سرد نیست ؟

طرفداران نابینایی رودکی این بیت شوریده شیرازی را که در آن ادعای روئیت شده است به عنوان دلیل آورده اند :

زلفین تو در هر مو صد چین و شکن دارد در هر شکن وچینش صد چین و ختن دیدم

سوال اینجاست که آیا این دیدن همان دیدن است که رودکی می گوید :

پوپک دیدم به حوالی سرخس بانگک برداشت به ابر اندرا

یا این بیت که می گوید :

همیشه چشمم زی زلفکان چابک بود

هر آن کس که زبان فارسی را صحبت کند و البته به ریزه کاری های آن آشنایی کافی داشته باشد یا به زبان دیگر زبان فارسی زبان مادری اش باشد یقینا به این سوال پاسخی منفی خواهد داد . برای درک این موضوع لازم است به این مثال ساده توجه کرد . گاهی به یک دانشجوی زرنگ می گوییم» من آینده تو را روشن می بینم» . این می بینم که در این جمله بکار رفته است با این عبارت که :« صورتت را زیبا می بینم» یکی نیست . دیدن هایی که رودکی در اشعار خود آورده است از جنس دیدن های حسی و واقعی است نه دیدن هایی که معنی واقعی دارند .

تصاویری که در شعر رودکی وجود دارد تنها محصول تماشای مستقیم و تجربه شخصی خود شاعر است وگرنه کسی که خود با چشمان خود راه رفتن کسی را ندیده باشد نمی تواند به این زیبایی او را هجو کند و نا متعادل راه رفتن او را گوشزد کند و یا خال روی صورت محبوب را به نقطه و موی او را به جیم مانند کند ویا صحنه جدا کردن جوجه از مادرش را تنها کسی می تواند به این زیبایی بیان کند که خود با دیدن این صحنه آن را تجربه کرده باشد .و یا لحظه های پیدایی و ناپیدایی خورشید در آسمان بهاری را از میان ابر را به گونه ای زیبا بیان می کند و ابیات فراوانی چون :

تندر میان دشت همی باد بر دمد برق از میان ابر همی بر کشد قضیب

مطلب دیگری که دلیل طرفداران نابینایی رودکی است کلامی است که فردوسی در مورد به نظم در آوردن کلیله و دمنه گفته است .در این مورد باید گفت که اولا فردوسی هیچ تصریحی به نابینایی رودکی نداشته است و صرف این که» همه نامه بر رودکی خواندند « نمی تواند دلیلی قانع کننده بر این فرضیه باشد . آیا در صورتی که دونفر در محلی حضور داشته باشند و یکی از دو نفر مطلبی را برای دیگری بخواند دلیلی بر بی سوادی شخص دوم دارد ؟ اگر چنین باشد باید مولوی را نیز بی سواد و بی اطلاع از خواندن و نوشتن و یا بینایی بدانیم . چرا که بر همه واضح و روشن است که حضرت مولانا در مجالس شبانگاهی که بر گزار می کردند ابیات مثنوی را می گفته و حسام الدین چلبی نیز آنها را می نگاشته است . آیا می شود از این نکته این استنتاج را کرد که رودکیخود نمی توانسته بنویسد به همین دلیل حسام الدین ابیات را نگاشته است ؟ روشن است که این استنتاج یک استنتاج باطل است .

در این مورد نکته دیگری را باید متذکر شد و آن جریان برگردان کلیله و دمنه به زبان پارسی است . در مقدمه شاهنامه ابومنثوری در این مورد چنین آمده است : «پس امیر سعید نصربن احمد ،سخن بشنید خوش آمدش .دستورخویش ، خواجه بلعمی را بر آن داشت تا از زبان تازی به زبان فارسی گردانید تا این نامه به دست مردمان اندر افتد و هر کس دست بدو اندر زند و رودکی را فرمود تا کلیله را به نظم آورد » چنانکه می بینیم نه در مقدمه شاهنامه ابومنصوری و نه در شاهنامه فردوسی هیچ تصریحی بر کور بودن رودکی وجود ندارد . تنها دلیل کلمه «گزارنده » است که می توان آن را به معنی مترجم گرفت و این شک را به طور کامل بر طرف کرد .

باید توجه داشت حتی اگر بر فرض محال این بیت را دلیل بر کوری رودکی فرض کنیم هیچ دلیلی برای مادر زاد بودن کوری رودکی نمی توان ارائه داد .همانگونه که نمی توان از مطلبی که دقیقی در این مورد بیان کرده است دلیلی بر مادرزادی بودن کوری رودکی ارائه کرد . آنچه که ناصر خسرو نیز در حدود یک قرن و نیم پس از درگذشت رودکی بیان کرده نیز همان گونه است که دقیقی و سایرین بیان کرده اند .

آنچه که محمد عوفی نیز در مورد کوری رودکی آورده است قدیم ترین منبعی است که اشاره ای به نابینایی رودکی دارد و به نظر می رسد دیگر نویسندگان از محمد عوفی پیروی کرده و به دنبال سخن اوسخنانی در این مورد بیان کرده اند .آنچه محمد عوفی گفته نیز دلیلی بر مادر زادی بودن کوری رودکی نیست . نکته قابل توجه این که دو منبع مهم نزدیک به رودکی یعنی چهارمقاله نظامی عروضی سمرقندی و دیگری تاریخ سیستان در مورد کوری رودکی هیچ سخنی به میان نیاورده اند . این که این دو در این مورد کلامی نگفته اند می تواند دلیل بر بینایی رودکی باشد .چه این که در صورت بینایی رودکی نویسندگان در این مورد مطلبی نمی نویسند . یعنی نمی نویسند که رودکی با چشمان خود می دید زیرا این امری طبیعی و روشن است و نیازی به بیان آن نیست و تنها در صورتی که رودکی یا هر کس دیگر نا بینا باشد به دلیل غیر طبیعی بودن بیان می شود .

نکته مهم دیگری که از جانب طرفداران نابینایی رودکی مطرح شده است استفاده رودکی از تصاویری است که در نتیجه ترجمه از زبان عربی به آنها آگاهی یافته است . هر کسی که به زبان و ادب فارسی و عربی آگاهی داشته باشد به روشنی تفاوت تصاویری که شعرای عرب و فارس در شعر خود بکار می برند را در می یابد . یکی از عمده ترین عواملی که در این موضوع تاثیر گذار بوده است شاید تفاوت در محیط زندگی این دو گروه از شعراست . کجا می توان تصاویری که رودکی در شعر خود استفاده کرده و به توصیف طبیعت زیبای محیط زندگی خود پرداخته با تشبیهات وتصاویر که طرفین آنها شتر و شمشیر و بیابان است یکی دانست . طرفداران این عقیده فراموش کرده اند که یکی از تصاویری را که رودکی به تقلید از شعرای عرب آفریده است را نشان دهند و یا بین تصویر یا تصاویری که رودکی آفریده است با تصاویر شعرای مورد نظرشان وجه تشابهی بیابند و آن را به عنوان دلیل محکمی برای خود بیان کنند . راستی رودکی نابینا به چه شکلی زبان عربی را خوانده و ترجمه کرده است ؟ کسی برای او خوانده ؟یا خود با چشمان تیز بینش قرائت کرده است ؟ این سوالی است که طرفداران نابینایی رودکی باید به آن پاسخ دهند .

آنچه مسلم است این است که رودکی در مدتی از زندگی خود هرچند کوتاه دنیا را با چشمان خود دیده است و پس از مدتی حال ما را به مدت زمان آن کاری نیست چشمان جهان بینش را از دست داده است . حال چرا و چگونه آنها را از دست داده موضوع این مقال نیست هرچند طرفداران کور کردن رودکی دلایلی را برای خود دارند از جمله شعر سه پیراهن را

نگارینا شنیدستم که گاه محنت و شادی سه پیراهن سلب بوده است یوسف را به عمر اندر

یکی از کید شد پر خون دوم شد چاک از تهمت سوم یعقوب را از بوش روشن گشت تر

رخم ماند بدان اول دلم ماند بدان ثانی نصیب من شود در وصل آن پیراهن دیگر [16]

م.گراسیموف این ابیات را دلیلی برای کور کردن نه کور شدن رودکی در برهه ای از زندگی خود می داند و در این مورد این گونه توضیح می دهد که کاملا آشکار است که افراد مسلط به زبان فارسی با استفاده از این ابیات خصوصا مصرع آخر میتوانند به این نتیجه برسند که رودکی در این ابیات از تهمتی که دامنگیر او شده و نتیجه آن آزار رسیدن به اوست صحبت کرده است . و درنهایت به این نتیجه می رسد که با توجه به نشانه های چندی در دیوان رودکی و از جمله این ابیات خود رودکی به ستمی که به او رسیده شهادت می دهد . و در نهایت او را تهمت زدند ، فریب دادند وکور ساختند . [17]

نکته قابل توجه و با اهمیت در مورد نابینایی انسانها این است که با توجه به تحقیقاتی که صورت گرفته است افرادی که مادرزادی کور بوده اند به راحتی از نابیانایی خود صحبت می کنند و در واقع راحت تر با نابینایی خود کنار می آیند . با برسی آثار و گفته های آنها در می یابیم که از نابینایی خود به راحتی صحبت می کنند و از آن شکایت می کنند یا هر مطلب دیگری در مورد آن بر زبان می آورند . در مقابل افرادی که طی یک اتفاق عمدی یا حادثه ای بینایی یا هر عضوی از اعضای خود را از دست می دهند به خاطر تلخی آن حادثه و آزاری که از آن دیده اند هیچ گاه حاضر نیستند خاطره ناگواری که موجب از دست دادن عضوی از اعضای خود شده است را تکرار کنند و با تکرار و بیان آن حادثه وضعیت روحی نا مناسبی پیدا می کنند به همین خاطر حاضر به بیان آن نیستند .دور از ذهن نیست که دلیل عدم وضوح این موضوع در آثار رودکی نیز همین نکته باشد .

آنچه در این سطور پایانی این نوشته باید گفت این نکته است کهتقریبا می توان به یقین رسید که رودکی در قسمتیاز زندگی خود بینا بوده است حال این مدت چه مدت زمانی بوده است باید در مورد آن به بررسی و تحیق پرداخت و در باقیمانده زندگی خود چشم را بر روی دنیا فرو بسته است و یا چشمانش را بر روی جهان بسته اند . لازم است در مورد این دو نکته بررسی بیشتری شود که 1- دلیل کوری رودکی چه بوده است ؟ 2- رودکی در چه زمانی از زندگی چشمان خود را از دست داده است ؟ بیشتر محققان و نویسندگان عمده ی همت خود را صرف اثبات بینایی یا نابینایی رودکی کرده اند و کمتر به این موضوعات پرداخته اند .

پی نوشت ها

---

1- دیوان اشعار دقیقی

2-دیوان اشعار چاپ دوم ص 323

3- لباب الالباب ص 245

4- لباب الالباب ص 249 .

5- رودکی استاد شاعران ، توضیح وگزارش نصراله امامی ،جامی،تهران ،ص 74 .

6-دیوان دقیقی ، ص 106 .

7- استاد رودکی ، صدرالدین عینی ، ص 31 .

8-همانجا ص 28 .

9- رودکی ، روزگار و آثار او ، عبدالرحمان طاهرجان اوف ، ترجمه میرزا ملا احمد ، ص 52 .

10- شوریده شیرازی ،دیوان اشعار ، به کوشش احسان نصیحی ، تهران ، 1325 ، صص 16 الی 60 .

12- رودکی ، روزگار و آثار او ، عبدالرحمان طاهرجان اوف ، ترجمه میرزا ملا احمد ، ص 51 .

12- پیشین صص 56 ، 57 .

13- پیشین ص 60 .

14- سعید نفیسی ، محیط زندگی ، ص 404 .

15- م.گراسیموف , آثار رودکی ، ص 104 به بعد .

16- دیوان رودکی ،شرح و توضیح منوچهر دانش پژوه ،ص 20 .

17- آثار رودکی ، م.گراسیموف ، ص 17.

سهام

كتبت أنا في تالي الليل
بيتين...لعيون من يسوى جميع
الخلايق... الي معاهدني علي الزين
والشين...واللي بشوفه يصبح الفكر
رايق... الصاحب اللي منزله داخل العين
...هو الخوي وقت السعه والضوايق

***********

تمنيت ارحل لعالم عليه الفاتحه تقرا...
ورفض موتي يواجهني بوجه القادم المخفي...
ياترى شفتو جسد ميت ورفض يستقبله قبره...
انا هذي معاناتي واظن اللي مضى يكفي..!
**************

كفكف دموعك ياقلبي فقد آن الرحيل ... سيرحل من عشقته امدا بعيد .. وستبقى لي الذكرى زمن طويل ... ياخيول العشق عودي للصهيل .. ياحمام الشوق ابلغ من احب : اني لارضى له بديل .. ستظل عيناي تبكيه حتى الدمعه الاخيره او ازيد

الی حبیبتی اقدس

 

 

العمر لحظات فرح ودمعات
والحب شيئين شوق ونبضات

كتبت فيكى قبل ان اراكى حتى نفذت الكلمات
وبكيت من اجلك كثيرا حتى جفت الدمعات

وعشقت حبك طول عمرى ياذى العيون الجميلات
حلمت بكى كثيرا حتى اغرقتنى الخيالات

وناديتك باسماء كثيره حتى تهت بين المسميات
ناديتك بنور عينى ووردة قلبى وجميله الجميلات

اه واه منك يا من احببتك قبل ان ارى الدنيا وساظل احبك حتى الممات
لانى بلا فخر احببت جميله الجميلات

يوم ان رايتك دارت بي الدنيا وهربت من لسانى الكلمات
واصبحت لا ادرى اين اكون ومتى تكون الاوقات

شعرت ان قلبى سينزع من سرعه النبضات
ماذا تكونى ؟! من انتى ؟!ومن اتى بك من دنيا الخيالات

دنيا ليس فيها الا انا وانتى لا تصل اليها المخلوقات
حبيبتى رايت كثيرا حب ولد من اول العبارات
ولكن لم ارى سوا حبى وحبك ولد قبل ان
نلتقى وتلتقى النظرات
راق لي
ووودي

 

اجمل فرص

بـادرِ الـفُرصةَ ، واحذر فَوتها" = "فَـبُلُوغُ الـعزِّ فـي نَيلِ الفُرصْ
واغـتنم عُـمْركَ إبـانَ الـصِبا" = "فـهو إن زادَ مـع الشيبِ نَقَصْ

مَضَى اللَّهْوُ، إِلاَّ أَنْ يُخَبَّرَ سَائِلُ = وَوَلَّى الصِّبَا إِلاَّ بَوَاقٍ قَلاَئِلُ
بواقٍ تماريها أفانينُ لوعة = ٍ يورثها فكرٌ على النأي شاغلُ

عَصَيْتُ نَذِيرَ الْحِلْمِ فِي طَاعَة ِ الْجَهْلِ = وَأَغْضَبْتُ فِي مَرْضَاة ِ حُبِّ الْمَهَا عَقْلِي
وَنَازَعْتُ أَرْسَانَ الْبَطَالَة َ وَالصِّبَا = إِلَى غَايَة ٍ لَمْ يَأْتِهَا أَحَدٌ قَبْلِي

سَمَا الْمُلْكُ مُخْتَالاً بِمَا أَنْتَ فَاعِلٌ = و عادتْ بكَ الأيامُ وهيَ أصائلُ
ربأتَ منَ العلياءِ قنة َ سوددٍ = يُقَصِّرُ عَنْهَا صَاغِراً مَنْ يُطَاوِلُ

إِنَّ ابْنَ آدَمَ ذُو طَبَائعَ أَرْبَعٍ = مَجموعَة ِ الأجزاءِ فى أخلاقِهِ
تَبْدُو فَوَاعِلُهَا علَى حرَكَاتِهِ = فى بَطشِهِ وسُكونهِ ونِزاقِهِ

هَلْ بالْحِمى عنْ سَريرِ الْمُلْكِ مَنْ يَزَعُ؟ = هَيهاتَ ، قَد ذَهَبَ المتبوعُ والتَبَعُ
هَذِي «الْجَزِيرَة ُ» فَانْظُرْ هَلْ تَرَى أَحَداً = يَنْأَى بِهِ الْخَوْفُ، أَوْ يَدْنُو بِهِ الطَّمَعُ؟

تمهَّل ، ولاتعجل إذا رُمتَ حاجة = ً فَقَدْ يَلْحَقُ الْخُسْرَانُ مَنْ يَتَوَرَّطُ
فذو الحزمِ يرعى القصدَ فى كلِّ حالة = ٍ وَذُ والْجَهْلِ إِمَّا مُفْرِطٌ أَوْ مُفَرِّطُ

أَبَابِلُ رَأْيَ العَيْنِ أَمْ هَذِهِ مِصْـر = فَإِنِّي أَرَى فِيهَا عُيُونَاهِيَ السِّحْـرُ
نَوَاعِسَ أَيْقَظْنَ الهَـوْى بِلَوَاحِـظٍها = تَدِينُ لَهَا بِالفَتْكَة البِيضُ وَالسُّمْـرُ

رُدواعَــــــليَّ الصِّبَا من عصري الخالي = وهـــل يعـــود سَـــــوَادُ اللِّمَّةِ البالي؟
ماضٍ من العـــيــــش ما لاحــــت مخايِلُهُ = فـي صـفــحة الفـــكـر إلا هاج بَلْبَالي؟

قَلَّدْتُ جِيدَ الْمَعَالِي حِلْيَةَ الْغَزَلِ = وَقُلْتُ فِي الْجِدِّ مَا أَغْنَى عَنِ الْهَزَلِ
يأبى لى َ الغى َّ لا يميلُ بهِ = عَنْ شِرْعَة ٍ الْمَجْدِ سِحْرُ الأَعْيُنِ النُّجُلِ

طربتْ ، وَ لولاَ الحلمُ أدركني الجهلُ = وَعَاوَدَنِي مَا كَانَ مِنْ شِرَّتِي قَبْلُ
فَرُحْتُ، كَأَنِّي خَامَرَتْنِي سَبِيئَة ٌ = منَ الراحِ ، منْ يعلقْ بها الدهرَ لا يسلو

مَضَى اللَّهْوُ، إِلاَّ أَنْ يُخَبَّرَ سَائِلُ = وَوَلَّى الصِّبَا إِلاَّ بَوَاقٍ قَلاَئِلُ
بواقٍ تماريها أفانينُ لوعة = ٍ يورثها فكرٌ على النأي شاغلُ

عَصَيْتُ نَذِيرَ الْحِلْمِ فِي طَاعَة ِ الْجَهْلِ = وَأَغْضَبْتُ فِي مَرْضَاة ِ حُبِّ الْمَهَا عَقْلِي
وَنَازَعْتُ أَرْسَانَ الْبَطَالَة َ وَالصِّبَا = إِلَى غَايَة ٍ لَمْ يَأْتِهَا أَحَدٌ قَبْلِي

ردوا عليَّ الصبا منْ عصريَ الخالي = وَهَلْ يَعُودُ سَوَادُ اللِّمَة ِ الْبَالِي؟
ماضٍ منَ العيش ، ما لاحتْ مخايلهُ = في صفحة ِ الفكرْ إلاَّ هاجَ بلبالي ؟

سَمَا الْمُلْكُ مُخْتَالاً بِمَا أَنْتَ فَاعِلٌ = و عادتْ بكَ الأيامُ وهيَ أصائلُ
ربأتَ منَ العلياءِ قنة َ سوددٍ = يُقَصِّرُ عَنْهَا صَاغِراً مَنْ يُطَاوِلُ

أَلاَ، حيِّ مِنْ «أَسْمَاءَ» رَسْمَ الْمَنَازِلِ = وَإِنْ هِيَ لَمْ تَرْجِعْ بَيَاناً لِسَائِلِ
خلاءٌ تعفتها الروامسُ ، والتقتْ = عَلَيْهَا أَهَاضِيبُ الْغُيُومِ الْحَوَافِلِ

ردَّ الصبا بعدَ شيبِ اللمة ِ الغزلُ = وَراحَ بِالْجِدِّ مَا يَأْتِي بِهِ الْهَزَلُ
وَعَادَ مَا كَانَ مِنْ صَبْرٍ إِلَى جَزَعٍ = بَعْدَ الإِباءِ؛ وَأَيَّامُ الْفَتَى دُوَلُ

عَمَّ الْحَيَا، وَاسْتَنَّتِ الْجَدَاوِلُ = وَفَاضَتِ الْغُدْرَانُ وَالْمَنَاهِلُ
وَازَّيَّنَتْ بِنَوْرِهَا الْخَمَائِلُ = وَ غردتْ في أيكها البلابلُ

وَذِي حَدَبٍ يَلْتَجُّ بِالسُّفْنِ كُلَّمَا = زَفَتْهُ نَئُوجٌ؛ فَهْوَ يَعْلُو وَيَسْفُلُ
كأنَّ اطرادَ الموجِ فوقَ سراتهِ = نعائمُ في عرض السماوة ِ جفلُ

أَهِلاَلٌ بَيْنَ هَالَهْ؟ = أَمْ غَزَالٌ في غِلاَلَهْ؟
صَادَ بِالَّلحظِ فُؤَادِي = أَتَرى الْهُدْبَ حِبَالَهْ؟

يَا نَاصِرَ الْحَقِّ عَلَى الْبَاطِلِ! = خذْ لي بحقي منْ يديْ ماصلي
جَارَ عَلَى ضَعْفِي بِسُلْطَانِهِ = وَمَا رَثَى لِلْمَدْمَعِ الْهَاطِلِ

لأمرٍ ما تحيرتِ العقولُ = فهلْ تدري الخلائقُ ما تقولُ ؟
تغيبُ الشمسُ ، ثمَّ تعودُ فينا = وَتَذْوي، ثُمَّ تَخْضَرُّ الْبُقُولُ

ما الدهرُ إلاَّ ضوءُ شمس علا = وَ كوكبٌ غامَ ، وَ نبتٌ بقلْ
وَ راحلٌ أعقبهُ نازلٌ = مَا قِيلَ قَدْ خَيَمَ حَتَّى اسْتَقَلْ

لاَ تَرْكَنَنَّ إِلَى الزَّمَانِ؛ فَرُبَّمَا = خدعتْ مخيلتهُ الفؤادَ الغافلا
وَ اصبرْ على ما كانَ منهُ ؛ فكلما = ذهبَ الغداة َ أتى العشية َ قافلا

إنْ شئتَ أنْ تحوى المعاليَ ، فادرعْ = صبراً ؛ فإنَّ الصبرَ غنمٌ عاجلُ
احلمْ كأنكَ جاهلٌ ، وَ اذكرْ كأنــكَ = ذَاهِلٌ، وَافْطُنْ كَأَنَّكَ غَافِلُ

لَعَمْرُكَ مَا الإِنْسَانُ إِلاَّ ابْنُ يَوْمِهِ = وَ ما العيشُ إلاَّ لبثة ٌ وَ زيالُ
وَ ما الدهرُ إلاَّ دفترٌ في خلالهِ = تصاويرُ لمْ يعهدْ لهنَّ مثالُ

قَالتْ وقد سمعتْ شعري فَأعجبها = إني أخافُ على هذا الغُلامِ أبي
أراهُ يَهتِفُ باسمي غيرَ مُكترثٍ = ولو كنى لم يدعْ للظن من سببِ

قليلٌ من يدومُ على الودادِ = فلا تحــفلْ بقربٍ أو بعادِ

سواي بتحنان الاغاريد يطرب = وغيري باللذات يلهو ويلعب
وما انا ممن تاسر الخمر لبه = ويملك سمعيه اليراع المثقب

تَاللَّهِ لَسْتَ بِهَالِكٍ جُوعاً، وَلاَ لاقٍ = وَإِنْ طَوَّفْتَ إِلاَّ رِزْقَكَا
إن كنتَ تؤمِنُ بالَّذى خَلَقَ الورَى = وَأَقَاتَهُ، فَعَلاَمَ تَقْتُلُ نَفْسَكَا؟

ولد محمود سامي البارودي في 6 أكتوبر عام 1839 في حي باب الخلق بالقاهرة .

- بعد أن أتم دراسته الإبتدائية عام 1851 إلتحق بالمرحلة التجهيزية من " المدرسة الحربية المفروزة " وانتظم فيها يدرس فنون الحرب ، وعلوم الدين واللغة والحساب والجبر .

- تخرج في " المدرسة المفروزة " عام 1855 ولم يستطع إستكمال دراسته العليا ، والتحق بالجيش السلطاني .

- عمل بعد ذلك بوزارة الخارجية وذهب إلى الأستانة عام 1857 وأعانته إجادته للغة التركية ومعرفته اللغة الفارسية على الإلتحاق " بقلم كتابة السر بنظارة الخارجية التركية " وظل هناك نحو سبع سنوات (1857-1863 ) .

- بعد عودته إلى مصر في فبراير عام 1863 عينه الخديوي إسماعيل " معيناً " لأحمد خيري باشا على إدارة المكاتبات بين مصر والآستانة .

- ضاق البارودي بروتين العمل الديواني ونزعت نفسه إلى تحقيق آماله في حياة الفروسية والجهاد ، فنجح في يوليو عام 1863 في الإنتقال إلى الجيش حيث عمل برتبة " البكباشي " العسكرية وأُلحقَ بآلاي الحرس الخديوي وعين قائداً لكتيبتين من فرسانه ، وأثبت كفاءة عالية في عمله .

- تجلت مواهبه الشعرية في سن مبكرة بعد أن استوعب التراث العربي وقرأ روائع الشعر العربي والفارسي والتركي ، فكان ذلك من عوامل التجديد في شعره الأصيل .

- اشترك الفارس الشاعر في إخماد ثورة جزيرة كريد عام 1865 واستمر في تلك المهمة لمدة عامين أثبت فيهما شجاعة عالية وبطولة نادرة .

- كان أحد أبطال ثورة عام 1881 الشهيرة ضد الخديوي توفيق بالاشتراك مع أحمد عرابي ، وقد أسندت إليه رئاسة الوزارة الوطنية في فبراير عام 1882 .

- بعد سلسلة من أعمال الكفاح والنضال ضد فساد الحكم وضد الإحتلال الإنجليزي لمصر عام 1882 قررت السلطات الحاكمة نفيه مع زعماء الثورة العرابية في ديسمبر عام 1882 إلى جزيرة سرنديب .

ظل في المنفى أكثر من سبعة عشر عاماً يعاني الوحدة والمرض والغربة عن وطنه ، فسجّل كل ذلك في شعره النابع من ألمه وحنينه .

- بعد أن بلغ الستين من عمره اشتدت عليه وطأة المرض وضعف بصره فتقرر عودته إلى وطنه مصر للعلاج ، فعاد إلى مصر يوم 12 سبتمبر عام 1899 وكانت فرحته غامرة بعودته إلى الوطن وأنشد " أنشودة العودة " التي قال في مستهلها :

أبابلُ رأي العين أم هذه مصرُ فإني أرى فيها عيوناً هي السحرُ

- توفي البارودي في 12 ديسمبر عام 1904 بعد سلسلة من الكفاح والنضال من أجل إستقلال مصر وحريتها وعزتها .

- يعتبر البارودي رائد الشعر العربي الحديث الذي جدّد في القصيدة العربية شكلاً ومضموناً ، ولقب بإسم " فارس السيف والقلم " .

نماذج من أعمال الكاتب

			أنشودة العودة

أنشودة العودة

أَبَابِلُ رَأْيَ العَيْنِ أَمْ هَذِهِ مِصْـرُ فَإِنِّي أَرَى فِيهَا عُيُونَاً هِيَ السِّحْـرُ

نَوَاعِسَ أَيْقَظْنَ الهَـوْى بِلَوَاحِـظٍ تَدِينُ لَهَا بِالفَتْكَةِ البِيضُ وَالسُّمْـرُ

فَلَيْسَ لِعَقْلٍ دُونَ سُلْطَانِـهَا حِمَىً وَلاَ لِفُؤَادٍ دُونَ غِشْيَانِـهَا سِتْـرُ

فَإِنْ يَكُ مُوسَى أَبْطَلَ السِّحْرَ مَرَّةً فَذَلِكَ عَصْرُ المُعْجِزَاتِ ، وَذَا عَصْرُ

فَأَيُّ فُـؤَادٍ لاَ يَذُوبُ صَبَابَـةً وَمُزْنَةِ عَيْنٍ لاَ يَصُوبُ لَهَـا قَطْـرُ؟

بِنَفْسِي – وَإِنْ عَزَّتْ عَلَيَّ – رَبِيبَـةٌ مِنَ العِينِ فِي أَجْفَانِ مُقْلَتِهَا فَتْـرُ

فَتَاةٌ يَرِفُّ البَدْرُ تَحْتَ قِنَاعِـهَا وَيَخْطِرُ فِي أَبْرَادِهَا الغُصُنُ النَّضْـرُ

تُرِيكَ جُمَانَ القَطْرِ فِي أُقْحُوَانَـةٍ مُفَلَّجَةِ الأَطْرَافِ ، قِيلَ لَـهَا ثَغْـرُ

تَدِينُ لِعَيْنَيْهَا سَوَاحِـرُ " بَابِـلٍ" وَتَسْكَرُ مِنْ صَهْبَاءِ رِيقَتِهَا الخَمْـرُ

فَيَا رَبَّةَ الخِدْرِ الذِي حَـالَ دُونَـهُ ضَرَاغِمُ حَرْبٍ، غَابُهَا الأَسَلُ السُّمْرُ

أَمَا مِنْ وِصَـالٍ أَسْتَعِيـدُ بِأُنْسِـهِ نَضَارَةَ عَيْشٍ كَانَ أَفْسَدَهُ الهََجْـرُ؟

رَضِيتُ مِنَ الدُّنْـيَا بِحُبِّكِ عَالِمَـاً بِأَنَّ جُنُونِي فِي هَوَاكِ هُوَ الفَخْـرُ

فَلاَ تَحْسَِبي شَوْقِي فُكَاهَـةَ مَازِحٍ فَمَا هُوَ إلاَّ الجَمْرُ ، أَوْ دُونَهُ الجَمْـرُ

هَوَىً كَضَمِيرِ الزِنْدِ لَوْ أَنَّ مَدْمَعِي تَأَخَّرَ عَنْ سُقْيَاهُ لاَحْتَرَقَ الصَّـدْرُ

إِذَا مَا أَتَيْتُ الحَيَّ فَـارَتْ بِغَيْظِـهَا قُلُوبُ رِجَالٍ حَشْوُ آمَاقِهَا الغَـدْرُ

يَظُنُّونَ بِي شَرَّاً ، وَلَسْـتُ بِأَهْلِـهِ وَظَنُّ الفَتَى مِنْ غَيْـرِ بَيِّـنَةٍ وِزْرُ

وَمَاذَا عَلَيْهِمْ إِنْ تَرَنَّـمَ شَـاعِـرٌ بِقَافِيَةٍ لاَ عَيْبَ فِيهَا ، وَلاَ نُكْـرُ؟

أَفِي الحَقِّ أَنْ تَبْكِي الحَمَائِمُ شَجْوَهَا وَيُبْلَى فَلاَ يَبْكِي عَلَى نَفْسِهِ حُـرُّ؟

وَأَيُّ نَكِيرٍ فِي هَوَىً شَـبَّ وَقْدُهُ بِقَلْبِ أَخِي شَوْقٍ فَبَاحَ بِـهِ الشِّعْرُ؟

فَـلاَ يَبْتَدِرْنِي بِالمَلاَمَـةِ عَـاذِلٌ فَإِنَّ الهَوَى فِيـهِ لِمُعْتَـذِرٍ عُـذْرُ

إِذَا لَمْ يَكُنْ لِلْحُبِّ فَضْلٌ عَلَى النُّهَى لَمَا ذَلَّ حَيٌّ لِلْهَـوَى وَلَـهُ قَـدْرُ

وَكَيْفَ أَسُومُ القَلْبَ صَبْرَاً عَلَى الهَوَى وَلَمْ يَبْقَ لِيْ فِي الحُبِّ قَلْبٌ وَلاَ صَبْرُ

لِيَهْنَ الهَوَى أَنِّي خَضَعْـتُ لِحُكْمِهِ وَإِنْ كَانَ لِيْ فِي غَيْرِهِ النَّهْيُ وَالأَمْرُ

وَإِنِّي امْرُؤٌ تَأْبَى لِيَ الضَّيْمَ صَـوْلَةٌ مَوَاقِعُهَا فِي كُلِّ مُعْتَرَكٍ حُمْـرُ

أَبِيٌّ عَلَى الحِدْثَـانِ ، لاَ يَسْتَفِزُّنِي عَظِيمٌ ، وَلاَ يَأْوِي إِلَى سَاحَتِي ذُعْرُ

إِذَا صُلْتُ صَالَ المَوْتُ مِنْ وَكَرَاتِـهِ وَإِنْ قُلْتُ أَرْخَى مِنْ أَعِنَّـتِهِ الشِّعْرُ

أضيفت في 14/06/2006/ خاص القصة السورية

نابینای و لذت دیدن خدا

من خدا را ديدم
شبي از شبها بود
ماه پيدا بود...
غصه ي روز گذشته
در دلم غوغا بود
يکنفر گفت مرا
که خدا دوست ندارد تو را!
که اگر داشت تو هم ميديدي
واي خدايا!تو چرا دوست نداري مرا؟!
گريه کردم و با آب دو چشم
يک وضو بستاندم
و نمازم خواندم
و سخن ها گفتم
و خدا ساکت بود
و تماشا مي کرد
"راست مي گفت
خدايا تو چرا دوست نداري مرا؟"
گريه کردم خوابم برد
و خدا را ديدم
که تماشا مي کرد
بار اول بود که من مي ديدم
و چه زيبا بود
چشم ها مي ديدند
اما کاش سخن مي گفتم
که مي گفتم:اين همه زيبايي
واي خدايا من چرا نابينا؟
هيچ نگفتم اما
او شنيد!!!!
خوابم از چشم ربود
باز چشم ها مي ديدند
يکسره تاريکي و غم بود و گناه
چشم ها مسخ...تباه
آن کسي کو گفت مرا
که خدا دوست ندارد تو را
من بديدم او را
دل اوپنهان بود
پشت چشمان سياهش
و فقط من ديدم
آنهمه تاريکي...آنهمه زشتي را...
معني چشم که او گفت همين بود؟!!
چشم يعني آنکه:پشت اوپنهان است همه ي تاريکي
روزگاري يادم هست
کودکي بيش نبودم
مادرم راپرسيدم
چشم يعني چه؟!
گفت:دخترم!چشم ها آينه اند
که بيابي دل را
و ببيني که چه زيباست !!!
دل اين آدم ها
ولي اما حالا
واي خدايا من نمي خواهم که ببينم...
چشم هاي کورم را از تو مي خواهم...
از تو مي خواهم...
چه شبي بود آن شب
صبح که شد
چشم ها بگشودم
واي خدايا شکرت!!
من نمي ديدم آن همه زشتي را
حالا هر شبم مي گذرد
به خيال آن شب
من خدا را ديدم
چه تفاوت دارد که ببينم يا نبينم
دل آدم ها را........

سهراب عشق را دانست

---

پيامی در راه

روزی خواهم آمد و پیامی خواهم آورد

در رگ ها نور خواهم ریخت

و صدا در داد ای سبدهاتان پر خواب سیب آوردم سیب سرخ خورشید

خواهم آمد گل یاسی به گدا خواهم داد

زن زیبای جذامی را گوشواری دیگر خواهم بخشید

كور را خواهم گفتم : چه تماشا دارد باغ

دوره گردی خواهم شد كوچه ها را خواهم گشت جار خواهم زد : آی شبنم شبنم شبنم

رهگذاری خواهد گفت : راستی را شب تاریكی است كهكشانی خواهم دادش

روی پل دختركی بی پاست دب اكبر را بر گردن او خواهم آویخت

هر چه دشنام از لب خواهم برچید

هر چه دیوار از جا خواهم بركند

رهزنان را خواهم گفت : كاروانی آمد بارش لبخند

ابر را پاره خواهم كرد

من گره خواهم زد چشمان را با خورشید ‚ دل ها را با عشق سایه ها را با آب شاخه ها را با باد

و به هم خواهم پیوست خواب كودك را با زمزمه زنجره ها

بادبادك ها به هوا خواهم برد

گلدان ها آب خواهم داد

خواهم آمد پیش اسبان ‚ گاوان ‚ علف سبز نوازش خواهم ریخت

مادیانی تشنه سطل شبنم را خواهم آورد

خر فرتوتی در راه من مگس هایش را خواهم زد

خواهم آمد سر هر دیواری میخكی خواهم كاشت

پای هر پنجره ای شعری خواهم خواند

هر كلاغی را كاجی خواهم داد

مار را خواهم گفت : چه شكوهی دارد غوك

آشتی خواهم داد

آشنا خواهم كرد

راه خواهم رفت

نور خواهم خورد

دوست خواهم داشت....

 

+

---

---

---

---

تنهای و باز تنهای

چرا گرفته دلت مثل آنکه تنهایی
چه قدر هم تنها
خیال می کنم
دچار آن رگ پنهان رنگ ها هستی
دچار یعنی عاشق
و فکر کن که چه تنهاست
اگر که ماهی کوچک دچار آبی دریای بیکران باشد
و چه فکر نازک غمناکی
و غم تبسم پوشیده نگاه گیاه است
و غم اشاره محوی به رد وحدت اشیاست
خوشا به حال گیاهان که عاشق نورند
و دست منبسط نور روی شانه آنهاست
نه. وصل ممکن نیست
همیشه فاصله ای هست
اگر چه منحنی آب بالش خوبی است
برای خواب دل آویز و ترد نیلوفر
همیشه فاصله ای هست
دچار باید بود
وگرنه زمزمه حیرت میان دو حرف
حرام خواهد شد
و عشق
سفر به روشنی اهتراز خلوت اشیاست
و عشق
صدای فاصله هاست
صدای فاصله هایی که غرق ابهامند
نه
صدای فاصله هایی که مثل نقره تمیزند
و با شنیدن یک هیچ می شوند کدر
همیشه عاشق تنهاست
و دست عاشق در دست ترد ثانیه هاست
و او و ثانیه ها می روند آن طرف روز
و او و ثانیه ها روی نور می خوابند
و او و ثانیه ها بهترین کتاب جهان را
به آب می بخشند
و خوب می دانند
که هیچ ماهی هرگز
هزار و یک گره رودخانه را نگشود
و نیمه شب ها با زورق قدیمی اشراق
در آب های هدایت روانه می گردند
و تا تجلی اعجاب پیش می رانند ....

دل

انتهای حضور

امشب

در یک خواب عجیب

رو به سمت کلمات

باز خواهد شد.

باد چیزی خواهد گفت.

سیب خواهد افتاد

روی اوصاف زمین خواهد غلتید

تا حضور وطن غایب شب خواهد رفت.

سقف یک وهم فرو خواهد ریخت.

چشم

هوش محزون نباتی را خواهد دید.

پیچکی دور تماشای خدا خواهد پیچید.

راز

سر خواهد رفت.

ریشه زهد زمان خواهد پوسید.

سر راه ظلمات

لبه صحبت آب

برق خواهد زد

باطن آینه خواهد فهمید.

امشب

ساقه معنی را

وزش دوست تکان خواهد داد

بهت پرپر خواهد شد.

ته شب

یک حشره

قسمت خرم تنهایی را

تجربه خواهد کرد.

داخل واژه صبح

صبح خواهد شد.

سمت خیال دوست

ماه

رنگ تفسیر مس بود

مثل اندوه تفهیم بالا می آمد

سرو

شیهه بارز خاک بود.

کاج نزدیک

مثل انبوه فهم

صفحه ساده فصل را سایه می زد.

کوفی خشک تیغال ها خوانده می شد.

از زمین های تاریک

بوی تشکیل ادراک می آمد.

دوست

توری هوش را روی اشیا

لمس می کرد.

جمله جاری جوی را می شنید،

با خود انگار می گفت :

هیچ حرفی به این روشنی نیست.

من کنار زهاب

فکر می کردم :

امشب

راه معراج اشیا چه صاف است !

" سهراب سپهری "

 

---

غربت

ماه بالای سر آبادی است ،
اهل آبادی در خواب .
روی این مهتابی خشت غربت را می بویم.
باغ همسایه چراغش روشن،
من چراغم خاموش .
ماه تابیده به بشقاب خیار، به لب کوزه آب .

غوک ها می خوانند .
مرغ حق هم گاهی.

کوه نزدیک من است : پشت افراها، سنجد ها.
وبیابان پیداست .
سنگ ها پیدا نیست، گلچه ها پیدا نیست .
سایه هایی از دور، مثل تنهایی آب، مثل آواز خدا پیداست.

نیمه شب باید باشد .
دب کبر آن است ، دو وجب بالاتر از بام.
آسمان آبی نیست، روز آبی بود .

یاد من باشد فردا، بروم باغ حسن گوجه و قیسی بخرم.
یاد من باشد فردا لب سلخ، طرحی از بزها بردارم ،
طرحی از جارو ها ، سایه هاشان در آب.
یاد من باشد هر چه پروانه که می افتد در آب، زود از آب درآرم.
یاد من باشد کاری نکنم، که به قانون زمین بر بخورد .
یاد من باشد فردا لب جوی حوله ام را هم با چوبه بشویم.
یادمن باشد تنها هستم .

ماه بالای سر تنهایی است.